Nông nghiệp hiện đại và vòng tròn vấn đề của thế giới

Sự phát triển của ngành nghề lâu đời nhất thế giới

Không một ngành nghề nào trên thế giới lâu đời hơn nông nghiệp. Những dấu tích của ngành nông nghiệp đã được phát hiện từ năm 12000 TCN. Nó gắn liền với đời sống và xã hội loài người.

Khởi thủy là nông nghiệp thô sơ hay truyền thống. Đây là nền nông nghiệp sơ khai, chủ yếu dựa vào sức lao động của con người. Dụng cụ lao động còn thô sơ và năng suất thấp. Sản phẩn chủ yếu là lương thực. Các sản phẩm này tốt cho con người và môi trường nhưng năng suất không cao. Dưới áp lực của dân số và nhu cầu lương thực ngày càng cao và đa dạng, con người đã cải tiến máy móc, thiết bị, kỹ thuật để nâng cao năng suất. Họ đưa vào sử dụng những máy móc có năng suất cao, cây trồng đa dạng hơn. Và đặc biệt họ đưa vào sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật(BVTV). Vấn đề năng suất phần lớn đã được giải quyết.

Nhưng vấn đề mới lại xuất hiện, đó là, bệnh tật hủy hoại sức khỏe người tiêu dùng. Đây chính là nơi nông nghiệp sạch ra đời. Các tiêu chuẩn, phương pháp được thiết lập để đảm bảo thực phẩm đến tay người tiêu dùng là an toàn. Phần lớn chúng ta nghe tới những sản phẩm đạt tiêu chuẩn X-GAP (Good Agricultural Practice). Đây là những sản phầm có dư lượng thuộc BVTV (không sử dụng thuốc từ 12-14 ngày trước khi thu hoạch), vi sinh vật gây bệnh dưới mức cho phép và truy được nguồn gốc sản phẩm. Ở nưóc ta thì mức cho phép này do Bộ Y tế quy định và mỗi nước quy định khác nhau. Có thể xem quy định của VN tại đây http://thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Thong-tu-50-2016-TT-BYT-gioi-han-toi-da-du-luong-thuoc-bao-ve-thuc-vat-trong-thuc-pham-337490.aspx. Ở đây con người áp dụng công nghệ cao(CNC) vào sản xuất nông nghiệp. Các kỹ thuật như thủy canh, khí canh, tưới nhỏ giọt, điều khiển bằng máy tính được áp dụng triệt để để có năng suất và chất lượng đồng đều. Các yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển của cây trồng được kiểm soát chặt chẽ thông qua hệ thống máy tính. Nếu tìm hiểu trên internet có thể bạn sẽ giật mình khi các sản phẩm nông nghiệp được sản xuất theo kiểu này không khác gì những sản phẩm công nghiệp trong nhà máy. Chúng có kích thước và có chất lượng đồng đều. Tôi thì thấy hơi kinh hãi.

Người tiêu dùng thấy an tâm hơn với sản phầm X-GAP (VietGAP, GlobalGAP, …) nhưng theo thời gian tích tụ các hóa chất gây hại vẫn còn đó trong cơ thể con người và môi trường thì không bền vững. Tới 1 lúc nào đó đủ lượng, nó sẽ thành bệnh và thường là ung thư. Môi trường vẫn còn ô nhiễm. Người ta tiếp tục đưa ra khái niệm hay kiểu sản xuất Organic. Hay còn lại là nông nghiệp hữu cơ hay nông nghiệp tự nhiên. Tôi thích gọi là NN tự nhiên (Organic) hơn. Đây là ngành nông nghiệp không hóa chất, không biến đổi gen và hướng tới một sự cân bằng sinh thái trên cánh đồng sản xuất. Để được chứng nhận là sản phẩm Organic, nông trại của bạn phải vượt qua 24 tiêu chí vô vùng khắt khe. Hiện nay trên thế giới chỉ có từ 5-10% diện tích nông nghiệp là đạt chuẩn này. Việt Nam đang làm thử nghiệm tại Đà Lạt với diện tích rất nhỏ. Để làm được cái này, cánh đồng của bạn phải cách xa khu dân cư, công nghiệp, các nguồn ô nhiễm và bụi bặm, sử dụng giống Organic, dùng phân hữu cơ, không sử dụng thuộc BVTV và điều hòa sinh trưởng( tức là thuốc kích thích hoặc ức chế sinh trưởng), xây dựng vùng đệm sinh thái xung quanh cánh đồng, dụng cụ lao động phải mới hoặc khử sạch hóa chất, không được sản xuất chung với những vùng canh tác theo kiểu khác, … Chúng hướng đến một môi trường đạt cân bằng sinh thái nơi các loại cây trồng sống chung với vi sinh vật, côn trùng, động vật khác. Tất nhiên năng suất của Organic không thể nào bằng với nông nghiệp CNC được. Nhưng nó thân thiện với sức khỏe con người và môi trường hơn hết thảy.

Nông nghiệp tự nhiên chẳng qua là nông nghiệp truyền thống với năng suất cao hơn. Hết chuyện.

Vòng tròn vấn đề của loài người

Các bạn có thể thấy chúng ta đi rất lâu rất dài mới có thể tìm ra một giải pháp đúng đắn và toàn diện.

Nông nghiệp truyền thống -> nông nghiệp hóa chất và cơ giới -> nông nghiệp an toàn -> G.A.P -> Organic mà Organic thì lại rất gần với nông nghiệp truyền thống. Chúng ta đi một quản đưòng dài hơn 14000 năm để nhận ra mình đã từng ngu dốt một cách thông minh và thông minh một cách ngu dốt như thế nào. Tại sao tôi lại nói thế? Nông nghiệp truyền thống là “ngu dốt” khi phải phụ thuộc vào các yếu tố tự nhiên nhưng nó “thông minh” khi an toàn với sức khỏe và môi trường. Nông nghiệp hóa chất và cơ giới hóa tỏ ra “thông minh” khi kiểm soát và nhân tạo mọi thứ nhưng cực kỳ “ngu dốt” khi bệnh tật ập đến với loài người. Ngu dốt hay thông minh là tương đối và phiến diện.

Giải pháp cho vấn đề ngày hôm nay rất có thể là nguyên nhân cho vấn đề ngày mai. Bạn có thể thấy chuyện ở hầu hết mọi mặt của đời sống con người. Và cuộc đời của chúng ta có thể chỉ là một loại các vấn đề nối tiếp nhau. Công việc của ta là giải quyết chúng. Nhớ hãy cẩn thận!